1980-2010 yılları arasında Türkiye'de yaşanan ekonomik krizlerin karşılaştırmalı analizi

[ X ]

Tarih

2021

Dergi Başlığı

Dergi ISSN

Cilt Başlığı

Yayıncı

İstanbul Esenyurt Üniversitesi

Erişim Hakkı

info:eu-repo/semantics/openAccess

Özet

Bu çalışmayla Dünya'da 1970 yılında başlayan değişim sürecine, 1980 yılında 24 Ocak İstikrar Programı olarak bilinen ve geniş kapsamlı makro-ekonomik politika değişiklikleri ile adım atan Türkiye'nin yaşamış olduğu ekonomik krizler incelenmiştir. Bu bağlamda; 1980 yılından 2010 yılına kadar ülkemizde yaşanan 1994 krizi, 2000-2001 krizleri ve 2008 yılındaki küresel ekonomik kriz değerlendirilmiştir. Türkiye'de yaşanan ekonomik krizler gerek çıkış nedenleri gerekse sonuçları açısından benzerlik gösterse de, krizlerin birbirlerinin aynısı olduğunu söylemek mümkün değildir. Çalışmada krizler çıkış nedenleri ve sonuçları açısından sınıflandırılmıştır. Seçilen değişkenler üzerinden modelleme oluşturulmuş ve Eviews programı üzerinden Granger Nedensellik Analizi yapılarak seçilen değişkenlerin kriz dönemlerinde birbirlerini etkileyip etkilemediği incelenmiştir. Çalışma; kriz ve kriz teorileri ile ilgili yapılan literatür taraması, istatistiki veriler ve analizler ışığında krizlere zemin hazırlayan durumlar, krizlerin oluşumu, kriz süresi ve krizlerden sonra ülke ekonomisinde yaşanan değişimlerin benzerliklerini ve farklılıklarını ortaya koymayı ve oluşturulacak modelleme ile değişkenlerin birbirini etkileyip etkilemediğini ortaya koymayı hedeflemektedir. Çalışmamız dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde kriz kavramının ortaya çıkışı ve ekonomik kriz kavramı açıklanmaya çalışılacaktır. Ekonomik krizlerin sınıflandırılması ve finansal krizleri açıklayan modeller detaylı şekilde incelenecektir. İkinci bölümde 1980-2010 yılı arasında yaşanan ekonomik krizlerden önce, kriz dönemlerinde ve krizlerden sonra temel makroekonomik değişkenler ışığında izlemiş olduğu süreç incelenecektir. Seçilen makroekonomik değişkenler gayri safi yurt içi hasıla, işsizlik oranı, cari işlemler dengesi, ithalat ve ihracattaki değişim, enflasyon ve tüketici güven endeksidir. Kriz dönemlerinde seçilen değişkenlerde meydana gelen değişimler detaylı şekilde incelenecek ve çalışmanın üçüncü bölümünde krizler seçilen değişkenler üzerinden karşılaştırma suretiyle analiz edilecektir. Çalışmanın 4. bölümünde seçilen değişkenlerin kriz olarak belirtilen dönemlerde birbirlerini etkileyip etkilemediğini tespit etmek için Eviews programı üzerinden model oluşturulacak ve veriler analiz edilecektir. Çalışma kapsamında incelenen 1994, 2000, 2001 ve 2008 ekonomik krizlerinde ekonomi önemli oranda daralmış, GSMH'de ciddi düşüşler yaşanmıştır. 1994, 2000- 2001 ve 2008 krizlerinin ortak noktası ekonominin daralmasıdır.1994 krizi dışında kalan tüm kriz dönemlerinde işsizlik oranlarında önemli ölçüde artış olduğu saptanmıştır. Tüketici güven endeksi ve enflasyon açısından bakıldığında, tüm kriz dönemlerinde tüketici güven endeksinde ciddi düşüşler yaşandığı, enflasyonun ise arttığı görülmektedir.
This works with the change process began in 1970 in the world known as the Stability Program of January 24 in 1980 and stepped comprehensive macro-economic policy changes that have experienced economic crises in Turkey were examined. In this context; the 1994 crisis in our country from 1980 to 2010, the 2000-2001 crises and the global economic crisis in 2008 were evaluated. The economic crisis in Turkey and the causes of it seems very similar both in terms of results, it is not possible to say that it is identical. In the study, crises are classified in terms of their causes and consequences. This work; in the light of the literature review on crisis and crisis theories, statistical data and analysis, it is aimed to reveal the similarities and differences of the situations that predispose to the crises, the formation of the crises, the duration of the crisis and the changes in the country's economy after the crisis. Our study consists of four parts. In the first part, the emergence of the concept of crisis and the concept of economic crisis will be explained. Classification of economic crises and models explaining financial crises will be examined in detail. In the second part, the process followed in the light of the main macroeconomic variables before, during and after the economic crises between 1980 and 2010 years will be examined, is the confidence index. The changes in the selected variables during the crisis periods will be examined in detail and in the thirth part of the study, the crises will be analyzed by comparing the selected variables. In order to determine whether the variables selected in the 4 part of the study affect each other during the periods specified as crisis, a model will be created over the Eviews program and the data will be analyzed. In the economic crises of 1994, 200-2001 and 2008, which were examined within the scope of the study, the economy contracted significantly, and there was a serious decrease in GNP. The common point of the 1994, 2000-2001 and 2008 crises is the economic shrinkage, the decrease in imports, the increase of exports. It was found that unemployment rates increased significantly in all crisis periods except 1994 crisis. Considering the consumer confidence index, there were serious decreases in all crisis periods

Açıklama

Enstitüler, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İşletme Ana Bilim Dalı

Anahtar Kelimeler

İşletme, Business Administration

Kaynak

WoS Q Değeri

Scopus Q Değeri

Cilt

Sayı

Künye