COVID 19’UN TÜRK HAVALİMANLARININ VERİMLİLİĞİNE TAHMİNİ ETKİSİ: MALMQUIST TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİK ENDEKSİ UYGULAMASI

Basit Öğe Kaydı
dc.contributor.authorAlnıpak, Serdar
dc.contributor.authorApak, Sudi
dc.date.accessioned2025-03-26T15:54:31Z
dc.date.available2025-03-26T15:54:31Z
dc.date.issued2021
dc.departmentİstanbul Esenyurt Üniversitesi, Fakülteler, Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü
dc.description.abstractKüresel ekonomi üzerinde önemli etkilere sahip olan havalimanları yolcuların ve yüklerin transferlerini, uçakların iniş ve kalkış yapmalarını sağlayan tesislerdir. 2009- 2019 yılları arasında küresel havacılık endüstrisindeki gelir % 5,3 oranında artarak 838 milyar ABD dolarına ulaşmış ve tarifeli yolcu sayısı 4,54 milyarı aşmıştır. Ancak COVID-19 salgınına ve bu tehlikeye karşı alınan önlemler nedeniyle havayolu taşımacılığına olan talep düşmüştür. Bu düşüş hava taşımacılığı endüstrisindeki birçok firmanın etkinliğini ve sürdürülebilirliğini tehdit etmektedir. Bu süreçten havalimanlarının etkinliği büyük ölçüde etkilenmiştir. Bu çalışmada ülkemizde oluşan yolcu trafiğinin %95’ini oluşturan 16 ildeki havalimanlarının etkinlik değişimleri Malmquist Toplam Faktör Verimlilik (MTFV) endeksi ile analiz edilmiştir. Bu analizde 2020 yılı için gerçek veriler ve tahmini (beklenen) değerler kullanılmıştır. Tahmini değerlerin hesaplanmasına yönelik olarak çalışmaya dahil edilen havalimanlarının 2007-2019 yılları arasındaki istatistikleri doğrultusunda Double Exponential Smoothing yöntemi ile 2020 yılı için yolcu ve uçak trafikleri tahmin edilmiştir. Bulunan tahmini değerler ve 2020 yılında gerçekleşen reel değerler kullanılarak ayrı ayrı MTFV endeksleri (5 yıllık periyot için) hesaplanmış ve aradaki farklar analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre havalimanlarında yıllık %6'lık toplam verimlilik artışı beklenirken, pandemi etkisi ile % 41 oranında düşüş gerçekleştiği gözlemlenmiştir. İller bazında yapılan değerlendirmede etkinlik değişiminde en çok artış göstermesi beklenen Antalya, İzmir, Muğla ve Hatay gibi turistik yolcuların yoğun olduğu illerde pandeminin etkisi ile dramatik düşüşler yaşanmıştır.
dc.identifier.doi10.26468/trakyasobed.983191
dc.identifier.endpage928
dc.identifier.issn1305-7766
dc.identifier.issn2587-2451
dc.identifier.issue2
dc.identifier.startpage911
dc.identifier.trdizinid1123302
dc.identifier.urihttps://doi.org/10.26468/trakyasobed.983191
dc.identifier.urihttps://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/1123302
dc.identifier.urihttps://hdl.handle.net/20.500.14704/588
dc.identifier.volume23
dc.indekslendigikaynakTR-Dizin
dc.language.isotr
dc.relation.ispartofTrakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
dc.relation.publicationcategoryMakale - Ulusal Hakemli Dergi - Kurum Öğretim Elemanı
dc.rightsinfo:eu-repo/semantics/openAccess
dc.snmzKA_TR_20250326
dc.subjectİşletme
dc.subjectİstatistik ve Olasılık
dc.subjectMühendislik
dc.subjectHava ve Uzay
dc.titleCOVID 19’UN TÜRK HAVALİMANLARININ VERİMLİLİĞİNE TAHMİNİ ETKİSİ: MALMQUIST TOPLAM FAKTÖR VERİMLİLİK ENDEKSİ UYGULAMASI
dc.typeArticle

Dosyalar

Koleksiyon

TR-Dizin İndeksli Yayınlar Koleksiyonu
Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Koleksiyonu